Aarde bezat ooit een tweede maan

Wat immers bekend is dat Jupiter minstens 63 manen heeft, Saturnus eentje minder, Uranus telt 27, Neptunus 13 en Mars die anderhalf keer kleiner is dan de Aarde zelf twee manen heeft. Nu is er over de maan van de Aarde een nieuwe theorie.

Als de Californische astronomen Martin Jutzi en Erik Asphaug gelijk hebben, heeft de aarde kort na haar ontstaan (meer dan 4 miljard jaar geleden) twee manen gehad. Minstens tientallen miljoenen jaren lang. De onderzoekers denken dat de ene maan is ‘opgeslokt’ door de andere. Hun ontdekking wordt vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Met een gangetje van hooguit drie kilometer per seconde moet de eerste maan in botsing zijn gekomen met de tweede. Volgens computersimulaties van Jutzi en Asphaug verspreidde het materiaal van de kleinere maan zich daarbij over één halfrond van de grotere. Zo valt te verklaren dat de buitenste gesteentekorst van onze maan aan de achterkant tientallen kilometers dikker is dan aan de voorkant.

Oerbotsing
Sinds de jaren tachtig wordt aangenomen dat de maan is samengeklonterd uit de brokstukken van een catastrofale oerbotsing tussen de aarde en een andere protoplaneet Theia, ongeveer zo groot als de planeet Mars. Bij dat samenklonteren zijn waarschijnlijk ook kleinere hemellichamen ontstaan. De meeste daarvan worden al na korte tijd door de pasgevormde maan ‘opgeveegd’, maar als zo’n kleiner maantje in dezelfde baan om de aarde beweegt, kunnen ze heel lang op dezelfde onderlinge afstand blijven cirkelen. De botsing vindt dan pas plaats als beide manen al lang zijn afgekoeld en gestold.

De achterkant van de maan is in 1959 voor het eerst in beeld gebracht door de Russische ruimtesonde Loena 3. Al snel was duidelijk dat er grote verschillen zijn met de voorkant: het terrein aan de achterzijde is veel ruiger en bergachtiger, en er komen geen grote gestolde lavavlakten voor zoals op de voorkant. Later bleek dat ook de korst aan de achterzijde veel dikker is.

Plausibel
Of het scenario van Jutzi en Asphaug inderdaad correct is, blijkt misschien volgend jaar. Dan gaan de twee Amerikaanse GRAIL-ruimtesondes het zwaartekrachtveld van de maan nauwkeurig in kaart brengen. Ook toekomstige metingen aan de samenstelling en de ouderdom van verschillende delen van de maankorst zullen meer informatie opleveren. In een commentaar in Nature noemt de Amerikaanse maandeskundige Maria Zuber de nieuwe theorie dan ook ‘plausibel, maar nog niet bewezen’.

Niet te verwarren met Cruithne, een ‘tweede maan’ (asteroïde) die een vreemde hoefijzervormige baan maakt.

Voor meer info over de maan: klik hier.